نتایج مطالعات نشان می دهد که وقتی میخواهید رابطه ای دوستانه با شخصی برقرار کنید، لازم است 60 تا 70 درصد زمان را به نگاه متقابل به او اختصاص دهید. اما در مورد افراد خجالتی که برقراری تماس چشمی برایشان دشوار است، تلاش و پرهیز از تماس چشمی، پیام تردید و فریب را به دیگران می رساند، خواه آنها افرادی بی ریا و صادق و فداکار باشند یا خیر. در نتیجه، حتی اگر برقراری ارتباط چشمی برای شما معذب کننده است، تلاشتان را بکنید. هرچه بیشتر به ارتباط چشمی با فرد دیگر عادت کنید، با اعتماد به نفس تر به نظر خواهید رسید و تعاملاتتان با انرژی تر و مفیدتر خواهد شد.
بیان مخالفت، اختلاف نظر و دیگر احساسات ناخوشایند
مسلماً تمامی نگاه ها، گرم و دوستانه نیستند. اگر فردی بیش از دو سوم زمان به شما خیره شود و مردمک چشمهایش منقبض باشد، مطمئن باشید از دستتان خشمگین و عصبانی است. هنگام خشم و ناراحتی، مردمک ها تنگ میشوند، نگاه ها خشن و کمتر دوستانه به نظر میرسند.
نشان دادن تسلط و برتری
فرد مسلط و برتر، اقتدار و اختیار دارد. چنین شخصی زمام امور را در دست میگیرد و با قدرت بر دیگران تأثیر میگذارد. فرد مقتدر و مسلط، مسئول و رئیس است. افراد در موقعیت قدرت و برتری ، با اعتماد به نفس کامل از ارتباط چشمی خود با دیگران استفاده میکنند. آنها به خاطر اطمینان به خودشان، حرکات چشمی نرم و آرامی دارند. در طولانی نگاه کردن به دیگران راحت اند و البته مواظب هستند که زُل نزنند و خیره نشوند تا احمق و پُررو جلوه نکنند.
نگاه کردن به دوشکل صورت می گیرد: نگاه کردن به شخص مقابل یا به کسی به جز او. هردوی این حالت های چشم، به خوبی میتوانند قدرت و برتری را نشان دهند. اشخاصی که کنترل تعامل و رابطه را در دست دارند، تسلط و قدرتشان را با انتخاب زمان و مدت نگاه کردن به شخص دیگر نشان می دهند. اگر میخواهید فردی قوی، مسلط و صاحب اختیار به نظر برسید، چشم هایتان را کمی باریک کنید.
مؤاخذه شدن
نگاه نکردن به کسی که موجب عصبانیت و مؤاخذه شدن شما شده است، باعث نگرانی و اضطراب او میشود. اگر با کسی مخالفید و میخواهید نظر خود را مهم و برجسته نشان دهید، کمی بیش از حالت عادی به او نگاه کنید و چیزی نگویید. مطمئن باشید که احساس برتری و قدرت میکنید و باید جدی گرفته شوید.
تسلط در حین گفت وگو
شخص مسلط، موقع صحبت کردن، بیش از زمانی که شنونده است، به دیگری نگاه می کند. کسی که صحبت میکند روی رابطه کنترل دارد. فرد مسلط به شنوندگان خود نگاه می کند تا مطمئن شود آنها توجه لازم را دارند و قرار نیست صحبت او را قطع کنند. وقتی فرد مسلط در جایگاه شنونده قرار میگیرد، حالت برتری اش را از طریق کم کردن میزان نگاه به طرف مقابل ابراز می کند و نشان میدهد که به حرف های گوینده علاقه ای ندارد و به زودی جایگاه سخنگو را پس خواهد گرفت.
نگاه ثابت
شما می توانید با نگاه مستقیم و خیره به چشم های رقیبتان، توجه او را جلب کنید. نگاه چشم در چشم و مستقیم، به شدت تهدید کننده است و تداوم آن بسیار مشکل است. اگر شخصی به شما زور گفت یا ناراحتتان کرد، مستقیم در چشم هایش نگاه کنید، پلک هایتان را تنگ کنید . مستقیم به او خیره شوید. اگر افراد دیگری نیز در اتاق هستند، نگاه خود را به آرامی و بدون پلک زدن از فردی به فرد دیگر حرکت دهید. ابتدا چشم ها و سپس سرتان را حرکت بدهید. ولی همچنان بدن خود را ثابت نگه دارید. این حرکت اعصاب طرف مقابل را خُرد میکند.
نگاه های نافذ و مؤثر در موقعیت های کاری
اگر میخواهید طوری رفتار کنید که جدی گرفته شوید، نگاهتان را به ناحیه ی مثلثی شکل بین چشم ها و وسط پیشانی فرد، متمرکز کنید. تا وقتی نگاهتان معطوف به این فضاست و قدرت کنترل تعامل را در دست دارید، طرف مقابل متوجه میشود که شما در معامله جدی هستید.
کنترل شخص کسل و خسته
نگاه مستقیم و بدون پلک زدن به چشمان فرد کسل، بی حوصله و بی اشتیاق، راهی مؤثر برای پایان دادن به این حالت اوست. اگر نگاهتان را مستقیم و بدون پلک زدن به ناحیه ی مثلثی شکل صورتش ثابت کنید، از اینکه چگونه به سرعت کسالتش از بین میرود، متعجب خواهید شد.
به کار گیری اشیا برای جلب توجه
از راه های ساده برای کنترل توجه شنوندگان، استفاده از یک خودکار یا مداد است. با یک خودکار به مطالب تان اشاره کنید و سپس به صورت کلامی، آنچه را که نشان میدهند، توضیح دهید. سپس خودکارتان را بین چشمان خود و شنوندگان قرار دهید، این حرکت مانند آهنربا عمل میکند و سر مخاطبان را بالا می آورد. وقتی صحبت می کنید، کف دست دیگرتان را باز بگذارید.
پرهیز از ارتباط چشمی یا قطع آن می تواند بیانگر مسائل مختلفی باشد. این رفتار در بسیاری از موارد نشانه ی اطاعت یا معذب بودن و ناراحتی است. گاهی اوقات دوری از ارتباط چشمی به شما قدرت، جذابیت و کشش میدهد. اینکه با چه کسی این کار را می کنید و چگونه، بسیار اهمیت دارد.
«فرار» از رویارویی و برخورد: فرار از نگاه کوتاه یا خیره یک نفر، حرکتی دفاعی و محافظت کننده است. این حرکت نوعی فرار از تعامل است که در شما پاسخ «جنگ و گریز» را برمی انگیزد. وقتی احساس می کنید دارید شکست میخورید_خواه شکست در یک بحث یا به دست آوردن توجه_ با عقب کشیدن نگاهتان به صورت ناخودآگاه از رویایی و برخورد صرف نظر می کنید.
نشانه ی اطاعت (تسلیم): وقتی نگاهتان را از کسی که شما را ناراحت کرده، برمی گردانید، در واقع از قدرتتان چشم می پوشید و آن را به طرف مقابل واگذار می کنید.
پرهیز از برخورد با افراد: به محض اینکه نشانه ای از برخورد و درگیری با دیگری آشکار شود، افرادِ دل نگران و مضطرب از میزان زمان نگاه کردن به شخصی که با او مخالف اند، می کاهند. وقتی عصبی هستید، از نگاه کردن به طرف مقابل خودداری میکنید.
نشانه ای از احساسات ناخوشایند: کسانی که ناراحت، شرمنده و خجالت زده هستند، آگاهانه و به عمد نگاهشان را برمی گردانند.
جلب توجه فرد دیگری: ممکن است عقب کشیدن و برگرداندن نگاه خود از کسی، نشانه ی علاقه ی شما به او باشد. این رفتار بخشی از فرآیند به دست آوردن دلِ افراد است و طرف مقابل را ترغیب میکند تا به دنبال شما باشد.
رفت و برگشت نگاه
حالتی که با وجود ثابت ماندن سر فرد، نگاهش به سرعت از طرفی به طرف دیگر حرکت می کند. این حرکت برای ایجاد حس امنیت، احاطه داشتن به محیط و بررسی برای پنهان شدن است.
نگاه زیر چشمی
زمانی که به کسی از گوشه ی چشم نگاه میکنید، لبخند ظریفی هم دارید و ابروهایتان را بالا برده اید، طرف مقابل درمی یابد که شما به او علاقه دارید. اگر مشغول صحبت با کسی هستید و او از نگاه کردن مستقیم به شما خودداری میکند و زیرچشمی به اطراف نگاه میکند، احتمالاً خیلی به گفته هایتان علاقه مند نیست و زمان آن رسیده تغییری در روند صحبت هایتان بدهید یا به طور کلی بحث را عوض کنید.
افراد دوست دارند به چیزهایی که علاقه مندند، نگاه کنند و نگاهشان را از چیزهایی که دوست ندارند، برگردانند.
اگر درحین گفت وگو، شنونده نگاه زیرچشمی خود را با ابروهای رو به پایین و پیشانی چین خورده همراه کرد، میتوانید مطمئن باشید که او دیدگاهی انتقادی، سلطه گرانه و خصمانه (ناموافق) در ذهن دارد.
پایین انداختن نگاه
این حرکت به صورت آگاهانه و برای آرام کردن شخصی که در موقعیت برتر قرار دارد، انجام میشود؛ به این صورت که با دوری از نگاه خیره ی فرد متقابل به او اجازه می دهید تا نقش مسلط و غالب را در تعامل و گفت وگو داشته باشد. همچنین این حرکت احساسات شما را پنهان می کند.
رفتار مطیعانه همیشه هم منفی نیست و معنی ضعف نمیدهد. شیوه ی مطیعانه اغلب شما را در جایگاه واقعی قدرت قرار میدهد و حتی گاهی بهترین راه برای به دست آوردن آنچه میخواهید است.
پلک زدن
به هر حال همه ی تعاملات دوستانه و لذت بخش نیستند و یکی از راههای فهمیدن این مسأله، تعداد پلک زدن افراد است. به طور متوسط افراد در هر دقیقه بین هشت تا بیست بار پلک میزنند.
پلک زدن طولانی تر از حد معمول: این حرکت میتواند به دلیل این باشد که فرد حوصله اش سر رفته است یا دچار خستگی شده، شاید ترجیح میدهد شما را نادیده بگیرد! حتی ممکن است او خود را برتر از شما بداند، اما گاهی افراد برای تفکر و تعمق بیشتر نیز این حرکت را انجام میدهند.
پلک زدن بیشتر از حالت طبیعی: هنگام فشار روحی و استرس ممکن است دفعات پلک زدن چهار یا پنج برابر شود. دروغ گفتن هم میتواند باعث این حرکت شود. افرادی که دروغ میگویند، دنبال پیدا کردن پاسخ هستند بنابراین انرژی آنها افزایش پیدا کرده و به تفکر مشغولیت بیشتری دارند. به هرحال برای گمراه کردن شما ممکن است به عمد کمتر پلک بزنند.
پلک زدن کمتر از حالت طبیعی: این حرکت میتواند دلیلی باشد برای کسالت، خصومت یا بی تفاوتی به آنچه روی می دهد؛ اما این همیشگی و قطعی نیست. افرادی که اعتماد به نفس بیشتری دارند و افرادی که سعی در پنهان کردن چیزی دارند ارتباط چشمی بیشتر و طولانی تری را برقرار می کنند و کمتر پلک می زنند.
ابروهای فعال: تکان دادن ابرو
بالا و پایین آوردن سریع ابروها از قدیم و تقریباً در تمامی فرهنگ ها نشانگر سلام و احوال پرسی است. البته در زمان اعلام موافقت هم مشابه این حرکت را انجام میدهیم. در زمان تعجب و ترس ابروهایمان بالا میروند و تا زمان تغییر موقعیت همانجا می مانند.
گشاد کردن چشم ها
شما میتوانید با بالا بردن ابروها و پایین آوردن پلک ها، کاری کنید که چشم هایتان بزرگتر به نظر برسند. این حرکت باعث ایجاد واکنش حمایت و حفاظت از سوی دیگر افراد شده و به شما چهره ای دوست داشتنی می دهد، زیرا در این حالت شما ظاهری معصوم، جذاب و معما گونه به دست می آورید.
تکان خوردن، درخشش چشم ها و پلک زدن تند و نامنظم
تند و نامنظم پلک زدن دلالت بر دلبری کردن دارد! یا شخص در حال پیدا کردن راه حل در موقعیتی فوری است. درخشش و برق چشم ها نشانگر هیجانات شدید است مانند خشم یا ناخشنودی و… البته بالا بردن ابرو می تواند به معنای ابراز موافقت و علاقه مندی نیز باشد. حرکت سریع نگاه از سویی به سوی دیگر یا تکان سریع چشم به سمت شخص یا چیزی، نشان دهنده ی علاقه و تمایل است.
دقیقه مطالعه